تخمین اثرات ضداکسیدانی، ضدسرطانی و ضدمیکروب و تعیین اجزای تشکیل دهنده اسانس گیاه .calligonum comosum l`her از منطقه کاشان

در این تحقیق گیاه "اسکنبیل" .calligonum comosum l`her متعلق به خانواده علف هفت بند (polygonaceae) مورد بررسی قرار گرفته است. اسکنبیل از درختچه های مخصوص نواحی بیابانی است و گونه های مختلف آن در نقاط و عرض های مختلف جغرافیایی کشور ما، در خاک های بیابانی و شن های متحرک و همچنین در اراضی شوره زار دیده می شود. اسانس اندام های هوایی گیاه در زمان گل دهی به صورت تر و خشک با روش تقطیر و استخراج با بخار به طور همزمان با یک حلال آلی(sde)، استخراج شد. برای شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس، از دستگاه های گاز کروماتوگرافی (gc) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیف سنج جرمی (gc/ms) استفاده شد. همچنین ارزیابی خواص ضداکسیدانی عصاره های تام متانولی و اسانس اندام های هوائی این گیاه، با استفاده از دو روش مهار رادیکال آزاد پایدار 2، 2- دی فنیل-1- پیکریل هیدرازیل (dpph) و سنجش بتا-کاروتن- لینولئیک اسید ارزیابی شد. افزون بر این ظرفیت تام فنولی عصاره های متانولی اندام های گیاه، با معرف فولین سیوکالتیو اندازه گیری شد. هم چنین عصاره های متانولی اندام های گیاه با سنجش کشندگی میگوی آب شور دریا غربال شدند. نتایج این پژوهش نشان داد، ترکیب های اصلی اسانس گیاه تر و خشک به ترتیب n- تریکوزان (%22/17) و متیل پارا انیسات (%88/23) هستند. عصاره های متانولی اندام های گیاه به ترتیب با ic50 ساقه برابرg/ml µ 63/36، ساقه و میوه برابرg/ml µ 69/44، ساقه و گل برابرg/ml µ 68/19 و میوه برابر g/mlµ 8/114، در مقایسه با ضد اکسیدان سنتزی بوتیلیتد هیدروکسی تولوئن(bht) با ic50 برابرg/ml µ 06/17 به غیر از میوه، اثر متوسطی داشته که این اثر در ساقه و گل که تقریباً برابر bht بوده، مشهودتر است. در سنجش بتا-کاروتن-لینولئیک اسید، عصاره های متانولی اندام های مختلف گیاه، درصد مهار اکسایش متوسط (ساقه: %78/78، ساقه و میوه: %70/56، ساقه و گل: %43/55 و میوه: %53/75) را نشان دادند که تقریباً برابر نیمی از درصد مهار نشان داده شده با bht (%3/97) بود. ظرفیت تام فنولی عصاره های متانولی اندام های ساقه برابر gµ 83/78، ساقه و میوه برابر gµ 84، ساقه و گل برابرg µ 58/107 و میوه برابر gµ 88/79 مشاهده شد. از بین 11 سویه میکروبی مورد آزمایش، 6 سویه به نمونه ها حساسیت نشان دادند و بزرگترین هاله ممانعت از رشد در حد 22 و 19 میلی متر، به ترتیب مربوط به میکروب s. epidermidis در ساقه و میکروب k. pneumoniaeدر میوه گیاه نشان داده شد. سنجش کشندگی میگوی آب شور دریا روی عصاره های متانولی اندام های مختلف گیاه، دارای سمیت ضعیف و برابر با g µ 1000<lc50 بود. می توان نتیجه گرفت که فعالیت این گیاه از لحاظ ضد اکسیدانی در حد مطلوب و از لحاظ ضد میکروبی در حد متوسط و از نظر سمیت سلولی در حد ضعیف است.